Achtergrond
Extreemrechts (ook wel ultrarechts of rechts-radicaal genoemd) is een verzamelnaam voor politieke bewegingen die zich aan de uiterste rechterkant van de politiek bevinden. Onder extreemrechts worden zowel nationalistische organisaties als neonazistische organisaties verstaan.
Volgens de Anne Frank Stichting, die onderzoek doet naar extreemrechts, typeren extreemrechtse bewegingen zich vaak door een zeer sterke vorm van nationalisme –het voorop stellen van het eigen land en de eigen nationaliteit– en/of racisme, discriminatie van andere bevolkingsgroepen.
De benaming extreemrechts wordt door de groepen zelf vaak als incorrect of beledigend ervaren. Zij noemen zichzelf liever nationalistisch of nationaal-socialistisch, en wijzen erop dat veel van hun ideeën eerder 'extreemlinks' zijn, bijvoorbeeld op economisch gebied. Sommige wetenschappers gebruiken het hoefijzermodel om de politieke verscheidenheid aan te duiden. Zij bedoelen daarmee dat er raakvlakken bestaan tussen extreemlinks en extreemrechts, zoals bijvoorbeeld de wens voor een sterke rol van de overheid en de afkeer van kapitalisme en imperialisme.
Volgens de Anne Frank Stichting, die onderzoek doet naar extreemrechts, typeren extreemrechtse bewegingen zich vaak door een zeer sterke vorm van nationalisme –het voorop stellen van het eigen land en de eigen nationaliteit– en/of racisme, discriminatie van andere bevolkingsgroepen.
De benaming extreemrechts wordt door de groepen zelf vaak als incorrect of beledigend ervaren. Zij noemen zichzelf liever nationalistisch of nationaal-socialistisch, en wijzen erop dat veel van hun ideeën eerder 'extreemlinks' zijn, bijvoorbeeld op economisch gebied. Sommige wetenschappers gebruiken het hoefijzermodel om de politieke verscheidenheid aan te duiden. Zij bedoelen daarmee dat er raakvlakken bestaan tussen extreemlinks en extreemrechts, zoals bijvoorbeeld de wens voor een sterke rol van de overheid en de afkeer van kapitalisme en imperialisme.
Extreemrechtse groepen
Veel van de groepen die de geheime dienst als extreemrechts beschouwt, komen voort uit de zogenoemde Centrumstroming uit de jaren negentig. De Centrumdemocraten, Centrumpartij, CP’86, Nationale Alliantie, Nieuwe Nationale Partij en Nieuw Rechts maakten deel uit van deze stroming. Kenmerkend zijn een xenofoob of nationalistisch gedachtegoed en de inzet van democratische middelen om hun doel te bereiken. Ook de actiegroep Voorpost kan volgens de geheime dienst als extreemrechts beschouwd worden. De Lonsdale-jeugd- en subcultuur, die inmiddels nagenoeg verdwenen is, werd door de AIVD als ‘ongeorganiseerd rechts’ beschouwd.
Rechts-extremistische groeperingen
De geheime dienst verstaat onder rechts-extremistische groeperingen in Nederland groepen die zich kenmerken doordat ze antidemocratische doelstellingen willen realiseren en daarbij ook bereid zijn ondemocratische middelen in te zetten. Op de lijst van de geheime dienst komen de volgende organisaties voor: De Nederlandse Volks-Unie (NVU), Nationale Socialistische Aktie/Autonome Nationale Socialisten (NSA/ANS), Racial Volunteer Force (RVF), De Nationale Jeugd Nederland (NJN) en Blood & Honour en de daaraan gerelateerd groep Combat 18.
Er bestaan in Nederland ook organisaties die zich tegen dit extreemrechts en recht-extremistische organisaties keren. Zij noemen zich anti-fascisten en organiseren vaak tegendemonstraties. Zie het dossier extreemlinks voor meer informatie over deze groepen.
Er bestaan in Nederland ook organisaties die zich tegen dit extreemrechts en recht-extremistische organisaties keren. Zij noemen zich anti-fascisten en organiseren vaak tegendemonstraties. Zie het dossier extreemlinks voor meer informatie over deze groepen.
Geert Wilders
In de media is de laatste jaren veel discussie geweest over de vraag of Geert Wilders' partij PVV extreemrechts is. Onderzoekers bedachten de nieuwe term Nieuw rechts radicaal. NRC Handelsblad publiceerde er een artikel over: ‘En hij heet: nieuw rechts radicaal'. Wilders zelf moest niets van de term hebben.
Sommige extreemrechtse groepen steunen Geert Wilders, zoals de English Defence League (EDL) die in oktober voor de zaak van Wilders kwam protesteren. Maar er zijn ook veel extreemrechtse groepen die juist grote kritiek op Wilders hebben. Nationaal-socialisten zien hem als een zionist (iemand die het streven naar de Joodse staat Israël ondersteunt): de Nationale Socialistische Aktie/Autonome Nationale Socialisten (NSA/ANS) demonstreerden bijvoorbeeld tegen zijn film Fitna.
Sommige extreemrechtse groepen steunen Geert Wilders, zoals de English Defence League (EDL) die in oktober voor de zaak van Wilders kwam protesteren. Maar er zijn ook veel extreemrechtse groepen die juist grote kritiek op Wilders hebben. Nationaal-socialisten zien hem als een zionist (iemand die het streven naar de Joodse staat Israël ondersteunt): de Nationale Socialistische Aktie/Autonome Nationale Socialisten (NSA/ANS) demonstreerden bijvoorbeeld tegen zijn film Fitna.
Interviews
Sjors Remmerswaal (28) is administrateur en lid van de nationalistische actiegroep Voorpost, een 'heel Nederlandse' organisatie. Volgens de Nederlandse geheime dienst behoort Voorpost tot extreemrechtse groepen vanwege hun nationalistische gedachtegoed. Zo streeft Voorpost onder andere naar de hereniging van Nederland met het Belgische Vlaanderen. Daarnaast strijdt Voorpost tegen immigratie, de islamisering van Nederland, het drugsbeleid en pedofilie, het verdwijnen van de Nederlandse cultuur door de dominantie Amerikaanse cultuur en het gebruik van Engelse woorden in het Nederlands. Voorpost heeft geen antidemocratische doelen en zet geen ondemocratische middelen in.
Download hier
interview-karel.pdf
interview-karel.pdf
Karel (niet zijn echte naam) wil anoniem blijven. Hij is lid van een nationaal-socialistische organisatie die door de AIVD als rechts-extremistisch wordt beschouwd. Zijn organisatie streeft naar een zuiver blank Nederland. Dit interview is niet gefilmd. Je kunt het hier lezen.
Eigen media
Voorpost probeert hun boodschap zowel via de reguliere media naar voren te brengen, als via eigen kanalen. Voorpost heeft een website, zet films op Youtube en geeft een eigen blad uit, Revolte. Tevens plakt deze organisatie affiches om hun idealen kenbaar te maken.
Extreemrechts in de media
Media over Voorpost
In de reguliere media wordt soms aandacht besteed aan de acties van Voorpost.
Het NOS journaal maakte een item over een actie van Voorpost tijdens de boekpresentatie van Wijnand Duyvendak.
De Amsterdamse zender AT5 besteedde aandacht aan de demonstratie van Voorpost in debatcentrum de Balie in Amsterdam.
De regionale zender van Twente besteedde aandacht aan een Voorpost-actie tegen pedofilie.
TV Noord-Holland besteedde aandacht aan een Voorpost-actie tegen een asielzoekerscentrum.
Media over andere rechtse groeperingen
Volgens een in november 2010 verschenen rapport van de AIVD is extreemrechts de laatste jaren gehalveerd. Het NOS journaal besteedde aandacht aan het rapport. Onderzoeker Pytrik Schafraad onderzocht hoe media over extreemrechts schreven. Volgens hem is dit steeds genuanceerder geworden. De laatste jaren verschijnen er veel onderzoeken die vergelijkingen maken tussen verschillende vormen van radicalisering. NRC Handelsblad besteedde aandacht aan het onderzoek van Amy-Jane Gielen, die in haar boek Radicalisering en identiteit extreemrechtse jongeren en radicale moslims vergeleek.
RTV Noord maakte een reportage over extreemrechtse jongeren in Groningen.
EenVandaag maakte een reportage over Blood & Honour.
Wetenschapper Annette Linden deed onderzoek naar extreemrechts in Nederland. NRC Handelsblad plaatste daar een artikel over.
In de reguliere media wordt soms aandacht besteed aan de acties van Voorpost.
Het NOS journaal maakte een item over een actie van Voorpost tijdens de boekpresentatie van Wijnand Duyvendak.
De Amsterdamse zender AT5 besteedde aandacht aan de demonstratie van Voorpost in debatcentrum de Balie in Amsterdam.
De regionale zender van Twente besteedde aandacht aan een Voorpost-actie tegen pedofilie.
TV Noord-Holland besteedde aandacht aan een Voorpost-actie tegen een asielzoekerscentrum.
Media over andere rechtse groeperingen
Volgens een in november 2010 verschenen rapport van de AIVD is extreemrechts de laatste jaren gehalveerd. Het NOS journaal besteedde aandacht aan het rapport. Onderzoeker Pytrik Schafraad onderzocht hoe media over extreemrechts schreven. Volgens hem is dit steeds genuanceerder geworden. De laatste jaren verschijnen er veel onderzoeken die vergelijkingen maken tussen verschillende vormen van radicalisering. NRC Handelsblad besteedde aandacht aan het onderzoek van Amy-Jane Gielen, die in haar boek Radicalisering en identiteit extreemrechtse jongeren en radicale moslims vergeleek.
RTV Noord maakte een reportage over extreemrechtse jongeren in Groningen.
EenVandaag maakte een reportage over Blood & Honour.
Wetenschapper Annette Linden deed onderzoek naar extreemrechts in Nederland. NRC Handelsblad plaatste daar een artikel over.